Да ўвагі чытачоў прапануецца панарама дасьледаваньняў, створаных беларускімі гісторыкамі ў 1920-ы гады. Яны прысьвечаны «доўгаму ХІХ стагодзьдзю» (г.зн. з выхадам на пачатак XX ст.) нашай гісторыі. Асноўныя тэмы — адносiны расiйскага ўраду да беларускае мовы ў XIX ст., лёс архіваў былога ВКЛ у Расійскай імпэрыі, беларусізмы ў творах польскіх рамантыкаў першай паловы XIX ст., ідэалёгія беларускага адраджэньня, паны і сяляне ў першай палове XIX ст., а таксама ў часе паўстаньня 1863 году, лёс габрэйскай супольнасьці, і г.д.